“Megatrend” คืออะไร? เป็นรูปแบบการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นใหม่ ซึ่งมีแนวโน้มที่จะส่งผลกระทบต่อวิธีการใช้ชีวิต และการทำงานของเรา Megatrends เป็นการเปลี่ยนแปลงขนาดใหญ่ทางสังคมเศรษฐกิจการเมืองสิ่งแวดล้อมหรือเทคโนโลยีที่ก่อตัวขึ้นอย่างช้าๆ แต่เมื่อเกิดขึ้นแล้วสามารถมีอิทธิพลต่อกิจกรรม กระบวนการ และการรับรู้ที่หลากหลายซึ่งอาจเป็นเวลาหลายทศวรรษ พวกเขาเป็นพลังพื้นฐานที่ผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในตลาดโลกและในชีวิตประจำวันของเรา

โดยปกติ Megatrends จะเกิดขึ้น เปลี่ยนแปลง ไปจนจบกระบวนการในระยะ 5 – 10 ปี ขึ้นอยู่กับนวัตกรรมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไม่หยุดยั้ง แต่ Megatends ในช่วงเวลานี้กลับถูกแทรกแซงโดย สถานการณ์ Covid อย่างไรก็ตาม Megatrends ในส่วนหลักก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปมากนัก

อย่างที่บอกไปว่าเทรนด์เป็นเรื่องของแนวทางที่จะใช้ในโอกาสในการหาแนวทางในการดำเนินธุรกิจ อะไรที่ตกเทรนด์ก็เสมือนว่าไม่น่าทำ หรือถ้าทำจะดำเนินแนวทางอย่างไร เหมือนดังคำกล่าวที่ว่า

“เทรนด์ก็เช่นเดียวกับม้านั้น ง่ายกว่าที่จะขี่ไปในทิศทางที่กำลังจะไป”

Trends, like horses, are easier to ride in the direction they are  going.

– John Naisbitt is an American author and public speaker in the area of futures studies

นั่นคือรู้ทิศทางที่กำลังจะไปย่อมดีกว่าที่จะไม่รู้อะไรเลย

5 Megatrend พื้นฐานที่ดูเหมือนโลกกำลังจะเดินไป

1: การเปลี่ยนแปลงอำนาจทางเศรษฐกิจ – Shifting economic power

การเติบโตของประชากรเป็นหัวใจสำคัญของการเปลี่ยนแปลงของอำนาจทางเศรษฐกิจ อิทธิพลของเศรษฐกิจเกิดใหม่ และกำลังพัฒนาจะหมายถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่สำหรับธุรกิจสังคมและวิธีที่เราลงทุน

การเปลี่ยนแปลงที่ (จะ) เกิดขึ้น – Changes

1. ประเทศเศรษฐกิจที่กำลังจะเกิดใหม่เป็นตลาดที่มีการเติบโต

มาจากการประเทศที่เป็นผู้ผลิตสินค้าให้กับประเทศที่พัฒนาแล้ว กลายเป็นจุดหมายปลายทางที่สำคัญสำหรับสินค้าอุปโภคบริโภคและบริการ

2. จีนจะเป็นมหาอำนาจใหม่ของโลก

เศรษฐกิจของจีนมีขนาดใหญ่ถึง 1 ใน 10 ของเศรษฐกิจสหรัฐฯ หากยังคงเติบโตตามที่คาดการณ์ไว้จะมีขนาดใหญ่กว่าเศรษฐกิจสหรัฐฯในช่วงปลายปี 2020

3. ข้อมูลประชากรเปลี่ยนไป

ประชากรของเอเชียอยู่ที่ประมาณ 4.4 พันล้านคน โดยมีขนาดเพิ่มขึ้นเป็นสี่เท่าในช่วงศตวรรษที่ 20 ขณะนี้มีการคาดการณ์ว่าจะเพิ่มขึ้นเป็นกว่า 5 พันล้านคนภายในปี 2593 ด้วยเหตุนี้เราจึงสามารถคาดหวังได้ว่าจะมีการเติบโตทางเศรษฐกิจต่อไปในภูมิภาคนี้

ผลกระทบ – Impacts

1. การเปลี่ยนพลังจากตะวันตกไปตะวันออก

จีนกำลังอยู่ในเส้นทางที่จะแทนที่สหรัฐฯในฐานะมหาอำนาจชั้นนำของโลก เมื่อเป็นเช่นนั้นวาระทางการเมืองการค้าโลก และขอบเขตของอิทธิพลมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนไปสู่ปักกิ่งจากวอชิงตัน

2. การเติบโตของธุรกิจจีนเป็นไปอย่างไม่หยุดยั้ง

ขณะนี้จีนมียูนิคอร์นอย่างน้อย 100 ราย (บริษัท เอกชนที่มีมูลค่า 1 พันล้านดอลลาร์) และคาดว่าจะเป็นผู้ใช้ระบบสิทธิบัตรระหว่างประเทศรายใหญ่ที่สุดต่อไป

3. ได้เวลาเรียนรู้ตะวันออกอีกครั้ง

แนวความคิดที่ดีที่สุด พันธมิตรที่ดีที่สุด แนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดมีมากขึ้นจากทางตะวันออกมากกว่าทางตะวันตก การเปิดเสรีอย่างต่อเนื่องของเศรษฐกิจจีนหมายถึงสมมติฐานที่ว่าโลกที่พูดภาษาอังกฤษจะกลายเป็นอดีตไปแล้ว

2: สภาวะอากาศโลกเปลี่ยน และทรัพยากรขาดแคลน – Climate Change and Resource scarcity

ผลกระทบของภาวะโลกร้อนอยู่รอบตัวเรา อุณหภูมิที่สูงขึ้นอาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อผลผลิตพืช ทำให้ราคาอาหารพุ่งสูงขึ้น ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อชุมชนที่ยากจนกว่า ในขณะเดียวกันพื้นที่ชายฝั่งจะเสี่ยงต่อการเกิดน้ำท่วมเป็นประจำมากขึ้นเมื่อระดับน้ำทะเลสูงขึ้น

การเปลี่ยนแปลงที่ (จะ) เกิดขึ้น – Changes

1. ความตึงเครียดของการใช้ทรัพยากร

ประชากรทั่วโลกขยายตัวอย่างรวดเร็วและมั่งคั่งขึ้นเรื่อย ๆ สิ่งนี้นำไปสู่ความต้องการพลังงานน้ำ และอาหารอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งส่งผลกระทบต่อทรัพยากรดั้งเดิมที่มีอยู่อย่างจำกัดของโลก

2. การปล่อยก๊าซคาร์บอนที่เพิ่มขึ้นทำให้เกิดภาวะโลกร้อน

การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล เป็นสาเหตุหลักของภาวะโลกร้อน ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าซอื่น ๆ จะถูกปล่อยออกมาและถูกกักไว้ภายในชั้นบรรยากาศซึ่งหมายความว่าความร้อนจะไม่สามารถไปไหนได้ ระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศพุ่งสูงขึ้นตั้งแต่ช่วงปฏิวัติอุตสาหกรรมและไม่มีสัญญาณว่าจะลดลง

ผลกระทบ – Impacts

1. ผลิตมากขึ้น ใช้ปัจจัยการผลิตน้อยลง

เพื่อตอบสนองความต้องการด้านอาหารที่เพิ่มขึ้น ในอนาคตอุตสาหกรรมการเกษตรจะต้องดำเนินการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ เพื่อให้ได้ผลผลิตมากขึ้นโดยใช้ทรัพยากรและปัจจัยการผลิตน้อยลง เทคโนโลยีกำลังมีบทบาทสำคัญในการเพิ่มขึ้นของการเกษตร

2. เปลี่ยนจากน้ำมันเป็นพลังงานสะอาด

แหล่งพลังงานที่ยั่งยืนมีความสำคัญเพิ่มขึ้น เนื่องจากปัญหาจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล โดยการเปลี่ยนแปลงยังเกี่ยวกับการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพในทุกสิ่งที่เราทำ

3. การลดลงของรถที่ใช้พลังงานคาร์บอน

โดยมีการกำหนดอัตราภาษีสำหรับรถยนต์ที่ใช้เครื่องยนต์สันดาปภายใน ผู้เชี่ยวชาญจึงคาดการณ์ว่าในอนาคตเราทุกคนจะต้องขับขี่ยานพาหนะไฟฟ้า และในขณะที่แนวคิดเรื่องรถยนต์ไร้คนขับยังคงเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง

3: ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี – Technological breakthrough

“เรากำลังอยู่ท่ามกลางการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 ซึ่งจะกลายเป็นที่รู้จักกันในนามการปฏิวัติดิจิทัล” Klaus Schwab กล่าว ความก้าวหน้าอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญญาประดิษฐ์ และการเรียนรู้ ซึ่งถือได้ว่าเป็นศูนย์กลางของเมกะเทรนด์ทั้งหมด

การเปลี่ยนแปลงที่ (จะ) เกิดขึ้น – Changes

1. เปลี่ยนแปลงอย่างก้าวกระโดด

ขอบเขต และจังหวะของการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี มีแนวโน้มที่จะมีผลกระทบอย่างกว้างขวางในเกือบทุกอุตสาหกรรม ผู้คนอาจถูกแทนที่ด้วยเครื่องจักรและเครื่องจักรหุ่นยนต์และ AI อาจเรียนรู้ได้เร็วกว่ามนุษย์

2. ข้อมูลเสมือนแหล่งน้ำมัน ที่ใช้ในการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 นี้

เพราะ ข้อมูลเป็นปัจจัยสำคัญของการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่สี่นี้ จำนวนข้อมูลทั้งหมดทั่วโลกคาดว่าจะเพิ่มขึ้นสิบเท่าภายในปี 2568 ซึ่งข้อมูลส่วนใหญ่จะถูกสร้างและจัดการโดยธุรกิจ

3. ระบบอัตโนมัติในมนุษยชาติ

งานซ้ำ ๆ จำนวนมากสามารถทำได้โดยเครื่องจักร แต่ด้วยการเพิ่มขึ้นของปัญญาประดิษฐ์ทำให้ความเชี่ยวชาญของมนุษย์สามารถเรียนรู้และควบคุมได้ด้วยระบบ หมายความว่างานบางอย่างจะถูกแทนที่ด้วยเครื่องจักร แต่ก็หมายความว่าศักยภาพสำหรับอุตสาหกรรมใหม่และเกิดใหม่และโอกาสมีมากกว่าที่เคยเป็นมา

ผลกระทบ – Impacts

1. IOT ขับเคลื่อนการใช้ชีวิตที่เชื่อมต่อ

โลกของเราจะเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตมากยิ่งขึ้น รถยนต์เครื่องชงกาแฟตู้เย็นและเครื่องทำความร้อนส่วนกลางของเราทั้งหมดจะถูกควบคุมจากแท็บเล็ต และสมาร์ทโฟนของเรา

2. ปรับปรุงมาตรฐานการดำรงชีวิตผ่านหุ่นยนต์ และ AI

เมื่อหุ่นยนต์และปัญญาประดิษฐ์รับงานมากขึ้นค่าใช้จ่ายก็ควรลดลง และผู้คนก็จะสามารถซื้อผลิตภัณฑ์ที่ดีขึ้น ในขณะเดียวกันอาจมีการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานอย่างมากและต้นทุนการขนส่งอาจลดลง

3. การปรับปรุงการดูแลสุขภาพ

ผู้คนจะมีอายุยืนยาวขึ้น และมีชีวิตที่ดีขึ้นเนื่องจากเทคโนโลยีด้านการดูแลสุขภาพช่วยปรับปรุงผลลัพธ์ของผู้ป่วย และกำจัดโรคบางชนิด สิ่งนี้จะช่วยบรรเทาปัญหาบางประการของการดูแลระยะยาวได้

4: การเปลี่ยนแปลงทางสังคม  – Social change

จากข้อมูลของ UN ประชากรทั่วโลกคาดว่าจะเพิ่มขึ้นมากกว่า 1 พันล้านคนภายในปี 2573 โดยการเติบโตส่วนใหญ่มาจากตลาดเกิดใหม่ ภายในปี 2593 องค์การสหประชาชาติคาดการณ์ว่า 80% ของประชากรทั่วโลกที่มีอายุเกิน 60 ปีจะอยู่ในประเทศที่ปัจจุบันถือว่า “ด้อยการพัฒนา”

การเปลี่ยนแปลงที่ (จะ) เกิดขึ้น – Changes

1. ประชากรยังคงเติบโตเพิ่มขึ้น

ในเอเชียมีประชากรอายุเกิน 65 ปีมากกว่าคนในสหรัฐอเมริกาเสียอีก ภายในปี 2585 จะมีประชากรมากกว่า 65 ปีในเอเชียมากกว่าประชากรในยูโรโซนและอเมริกาเหนือรวมกัน การเปลี่ยนแปลงของประชากรโลก จะนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่สำคัญดังนั้นความท้าทายและโอกาสสำหรับทั้งภาครัฐและภาคธุรกิจ

2. ผู้สูงอายุมากขึ้นทั่วโลก (Aging Society)

ในญี่ปุ่น 30% ของประชากรอายุมากกว่า 60 ปี ปัจจุบันในจีน 29 ล้านคนอายุมากกว่า 80 ปี ผู้คนจะมีอายุยืนยาวขึ้นในวัยเกษียณ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความจำเป็นในการเปลี่ยนแปลงนโยบายภาครัฐขนานใหญ่ นอกจากนี้ยังจะสร้างความตึงเครียดให้กับบริการด้านการดูแลสุขภาพ และผู้ให้บริการ โดยหลายประเทศบังคับใช้กฎหมายเพื่อให้แน่ใจว่าผู้สูงอายุได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม

3. เด็กน้อยลง

เรามีลูกน้อยลงโดยเฉพาะในสังคมที่ร่ำรวยและมีการศึกษาสูง สิ่งนี้อาจส่งผลกระทบในวงกว้างสำหรับธุรกิจรวมถึงผลิตภาพที่ลดลง การมีส่วนร่วมของแรงงานน้อยลง และการเติบโตของการลงทุนที่น้อยลง คนรุ่นใหม่จะรับภาระมากขึ้นจากความคาดหวังในการดูแลผู้สูงอายุซึ่งจะทำให้ผลผลิตลดลงไปอีก

ผลกระทบ – Impacts

1. ค่าใช้จ่ายด้านการดูแลสุขภาพ

ในสหรัฐอเมริกาเพียงอย่างเดียวการใช้จ่ายด้านการดูแลสุขภาพจะเพิ่มขึ้น 8% ของ GDP ในแต่ละปีระหว่างนี้ถึงปี 2583 ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 3,400 พันล้านดอลลาร์ทุกปี ปัจจุบัน จะมีการมุ่งเน้นไปที่การออมเพื่อการเกษียณ และการหาวิธีที่มีประสิทธิภาพในการดึงรายได้เมื่อคนเกษียณ

2. หุ่นยนต์จะกลายเป็นเพื่อนที่ดีที่สุดของเรา

เมื่อประชากรมีอายุมากขึ้น ธุรกิจต่างๆจะใช้เทคโนโลยีเพื่อลดปริมาณแรงงานที่ขาดแคลน หุ่นยนต์มีประสิทธิผลมากกว่า เป็นผลให้มีความต้องการงานที่มีทักษะมากขึ้นเช่นนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล

3. ความชอบของผู้บริโภคกำลังเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมอาหาร

ผู้บริโภคหันมาสนใจมากขึ้นว่าพวกเขากินอะไรกินอย่างไรและผลิตอย่างไร สร้างการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในห่วงโซ่อุปทานอาหาร เช่นยอดขายอาหารออร์แกนิกในสหรัฐอเมริกาเพิ่มขึ้น 224% จากปี 2548-2559 อาหารสดเป็นที่ต้องการมากกว่าอาหารแปรรูปและผลิตภัณฑ์ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพโดยเฉพาะ เช่นอะโวคาโดและเบอร์รี่มีการเติบโตอย่างก้าวกระโดด ผู้บริโภคต้องการความสะดวกสบายมากขึ้น ส่งผลให้มีการจัดส่งทางออนไลน์มากขึ้น

5: การทำให้เป็นเมืองอย่างรวดเร็ว – Rapid Urbanization

ปัจจุบันประชากรมากกว่าครึ่งหนึ่งของโลกอาศัยอยู่ในเมืองต่างๆ และภายในปี 2573 จำนวนนี้จะเพิ่มขึ้นเป็น 5 พันล้านคน การขยายตัวของเมืองนี้ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในแอฟริกา และเอเชียนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทางสังคมเศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่

การเปลี่ยนแปลงที่ (จะ) เกิดขึ้น – Changes

1. การย้ายถิ่นฐานไปยังเมืองต่างๆ     

ทั่วโลกมีผู้คนอาศัยอยู่ในเมืองมากกว่าพื้นที่ชนบท ในปี 1950 ประชากรโลก 30% อาศัยอยู่ในเขตเมืองและคาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 66% ภายในปี 2593

2. ชีวิตดีขึ้นในเมือง

ในสหรัฐอเมริกาอัตราส่วนแพทย์ดูแลผู้ป่วยต่อผู้ป่วยในพื้นที่ชนบทคือแพทย์ 39.8 คนต่อประชากร 100,000 คนเทียบกับแพทย์ 53.3 คนต่อ 100,000 คนในเขตเมือง การกระจายตัวของแพทย์ที่ไม่สม่ำเสมอได้พิสูจน์แล้วว่ามีผลกระทบต่อสุขภาพของประชากร ด้วยผลลัพธ์ด้านการดูแลสุขภาพที่ดีขึ้นจึงทำให้ประชากรในเมืองเติบโตเร็วกว่าประชากรในชนบท

ในขณะเดียวกันพื้นที่ในเมืองมักจะมีโอกาสในการจ้างงานที่ดีขึ้น การศึกษาที่ดีขึ้น และการเข้าถึงกิจกรรมทางสังคมวัฒนธรรมได้ดีขึ้น ทำให้พวกเขามีที่อยู่อาศัยที่น่าสนใจยิ่งขึ้น และทำให้ธุรกิจต่างๆเติบโตได้ง่ายขึ้น ตัวอย่าง เช่นในประเทศจีนรายได้ต่อหัวของคนเมืองมากกว่าคนในชนบทมากกว่าสองเท่า

ผลกระทบ – Impacts

1. เมืองอัจฉริยะ กับโครงสร้างพื้นฐานใหม่

ในเมืองสมัยใหม่ที่ใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของโครงสร้างพื้นฐาน และบริการ การโยกย้ายจำนวนมากจะหมายถึงความต้องการโครงสร้างพื้นฐานและบริการใหม่ ๆ โครงสร้างพื้นฐานและเครือข่ายการขนส่งจะต้องมีการอัปเกรด เนื่องจากความโดดเด่นของยานพาหนะที่เป็นอิสระและการกระจุกตัวของผู้คนที่มากขึ้น

2. การดูแลสุขภาพและความปลอดภัย

เมื่อความหนาแน่นของประชากรเพิ่มขึ้นจนถึงระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน ระบบการดูแลสุขภาพที่มีอยู่จะต้องได้รับการแก้ไขอย่างรุนแรงเพื่อรับมือกับการไหลบ่าเข้ามานี้ โรงพยาบาลแบบดั้งเดิมจะตกอยู่ภายใต้ความกดดันอย่างมากหากไม่ใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่มีให้ ด้วยอัตราการเกิดอาชญากรรมในเมืองที่สูงกว่าพื้นที่ชนบทรัฐบาลจะใช้การเฝ้าระวังในระดับที่สูงขึ้น สำหรับพลเมืองในเมืองการเชื่อมต่อที่เพิ่มขึ้น หมายความว่าทุกกิจกรรมจะถูกบันทึกและตรวจสอบ

3. พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไป

ในสภาพแวดล้อมในเมืองที่มีความก้าวหน้า พฤติกรรมแบบดั้งเดิมจะเปลี่ยนไป – รถยนต์ โรงรถ บ้านหลังใหญ่ – เราอาศัยอยู่ในอพาร์ตเมนต์ ผลิตภัณฑ์จะต้องมีขนาดเล็กลง ทำให้ต้องใช้พื้นที่ หรือพื้นที่จัดเก็บน้อยลง การส่งอาหารและการเติมอาหารจะรวดเร็ว ดังนั้นชีวิตทางสังคมจะเกี่ยวข้องกับสถานที่ และเพื่อนบ้านน้อยลง พฤติกรรมกลุ่มจะเปลี่ยนเป็นรูปแบบใหม่

 “COVID-19” เป็นตัวเร่งการเปลี่ยนแปลงในหลายอย่างให้เกิดเร็วขึ้น จากเดิมที่คาดการณ์กันว่าจะเกิดภายใน 10 ปี แต่กลับเร่ง (accelerate) ให้ปรากฏเร็วขึ้น และมีแนวโน้มจะมากขึ้นภายใน 1- 2 ปีนับจากนี้

1. Reshoring of Supply Chains: ดึงการผลิตกลับที่ประเทศตนเอง ลดความเสี่ยงด้าน Supply Chain – สร้างงานให้คนในชาติ

2. An Increasingly Distributed Workforce: เทคโนโลยีส่งผลต่อ “ตลาดงาน – การจ้างงาน” ที่เปลี่ยนไป

3. Shift from Time-based to Task-based Compensation: การจ้างงานเปลี่ยนจากจ้าง Full Time จ่ายรายเดือน สู่การจ้างงานเป็นงานๆ ตรงความสามารถคน

4. Hallowing Out of Middle-level Jobs: ผู้บริหารระดับกลางจะถูกลดบทบาท และแทนที่ด้วย Automation – Gig Economy

5. Decline of Institutional Education: เมื่อจ้างงานตาม Skill มากขึ้น สถาบันการศึกษาต้องเร่งปรับตัว

6. Reshape of Business Responsibilities: ธุรกิจต้องรับผิดชอบต่อสังคม และโปร่งใส

7. Re-engineering of Social Safety Nets: ปรับระบบ – นโยบายดูแลประชาชน ให้สอดคล้องบริบทสังคมที่เปลี่ยนไป

THE BOTTOM LINE

จากปีที่ผ่านมาบางคนก็อาจมีความคิดที่ Trends ไม่เห็นเป็นไปตามที่นักวิเคราะห์กล่าว แต่ในความเป็นจริงแล้วโดยพื้นฐานการวิเคราะห์ Megatrend ยังคงเป็นไปตามแนวทางที่วิเคราะห์ เพียงแต่ว่าตอนท้ายมี Covid มาเป็นตัวแปรที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงออกนอกเส้นทางบ้าง ดังคำกล่าวที่ว่า

“เทรนด์ คือ เพื่อนของคุณ ยกเว้นในตอนท้ายที่อาจเบี่ยงเบนได้”

The trend is your friend except at the end where it bends. – Ed Seykota

แต่เมื่อตัวแปรหมดปฎิกริยาไป แนวโน้มพื้นฐานในการเปลี่ยนแปลงก็จะกลับมาโดยมีการปรุงแต่งเพิ่มเติม อยู่ที่ว่าเราจะเลือกใช้พินิจพิเคราะห์เพื่อประโยชน์อย่างไรต่างหาก เพื่อให้ธุรกิจเราไปต่อได้

ต้องการคำปรึกษา หรือมีคำถาม ติดต่อที่ Comment, Messenger หรือ E-mail : 527may27@gmail.com ได้เลยนะคะ

#527 #brandnode #marketing #research #SME #brand #branding #consultant #knowledge #rebrand #marketing #consumerinsight #แบรนด์ #วิจัย #การตลาด #การสร้างธุรกิจ

Cr. peterfisk.com  / GeniusWorks / Ipsos